آیین‌نامه آموزش‌های الکترونیکی و ترکیبی دانشگاه بیرجند

(ویرایش اول مورخ 1398/12/20)

• آیین‌نامه آموزش‌های الکترونیکی و ترکیبی دانشگاه بیرجند (ویرایش اول)
  • متن آیین نامه
    • ماده 1 : مقدمه

      در راستای تحقق اهداف دانشگاه در سند راهبردی 1404 و مبتنی بر ارزش محوری "کیفیت و بهره‌وری فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و اجرایی دانشگاه" و عملیاتی سازی "تدوین آیین‌نامه سیاست‌های تشویقی برای گسترش آموزش ترکیبی (WT1-A3)" این آیین‌نامه تدوین‌ شده است، از دیگر اهداف این آیین‌نامه فراهم‌سازی بستری برای افزایش ارتباطات بین‌المللی دانشگاه بیرجند با اساتید و صاحب‌نظران خارجی است که در برنامه عملیاتی سند راهبردی تحت عنوان "تدوین و اجرای آیین نامه همکاری‌های آموزشی و پژوهشی با اساتید مطرح بین‌المللی (WO2-R11)" از آن یادشده است. از دیگر اهداف این آیین نامه زمینه سازی استفاده از فناوری‌های نوین آموزشی در ترکیب با روش‌های آموزشی حضوری در دوره‌های تحصیلی مختلف با تأکید بر افزایش اثربخشی آموزش ها در دانشگاه بیرجند است.

      ثبت نظر
    • ماده 2 : تعاریف

      1) نیمسال آموزشی: شامل 16 هفته آموزشی است.
      2) آموزش متداول (حضوری): روش آموزش جاری دانشگاه است که استاد و دانشجو به صورت حضوری در محیط آموزشی حضور دارند.
      3) آموزش الکترونیکی: شیوه‌ای برای طراحی، تدوین، ارائه و ارزشیابی آموزش است که از قابلیت‌ها و امکانات الکترونیکی برای کمک به یادگیری بهره می‌گیرد.
      4) آموزش ترکیبی: نوعی از آموزش است که در آن زمینه یادگیری دانشجویان علاوه بر کلاس‌های حضوری و چهره به چهره از طریق فناوری های الکترونیکی فراهم می‌شود.
      5) انواع قالب ارائه درس به روش الکترونیکی و ترکیبی: دروس می‌تواند شامل یکی از قالب های زیر باشد:
      • درس کاملاً الکترونیکی: درسی است که بیش از 75 درصد (12 جلسه) آن به‌ صورت الکترونیکی برگزار می‌گردد.
      • درس ترکیبی: دروسی است که از 6.25 درصد (1 جلسه) تا 75 درصد (12 جلسه) از آن به روش الکترونیکی ارائه می‌شود و سایر جلسات به‌ صورت حضوری برگزار می‌گردد.
      • الکترونیکی مکمل: 16 جلسه درس به‌ صورت معمول برگزار می‌گردد اما از سامانه و بستر الکترونیکی دانشگاه جهت ارائه محتوا، جلسات بحث، ارسال و دریافت تکلیف، وبینار و سایر فعالیت های کیفیت بخش آموزش، استفاده می شود.
      6) سامانه مدیریت یادگیری: زیرساختی نرم‌افزاری تحت شبکه است که محتوا و تعاملات آموزشی از طریق آن فراهم می‌شود.
      7) محتوای الکترونیکی: نوعی از محتوای آموزشی است که در قالب متن، صدا، تصویر، پویانمایی و یا چندرسانه‌ای تهیه و از طریق سامانه مدیریت یادگیری قابل اشتراک است. انواع متداول‌ محتواهای الکترونیکی به‌ قرار زیر است:
      1) محتوای متنی
      2) محتوای صوتی
      3) محتوای اسلایدی
      4) محتوای اسلایدی صوتی
      5) محتوای درسی ویدیویی
      6) محتوای درسی چندرسانه‌ای تعاملی (محتوایی است که عناصر مختلف متن، صدا، تصویر، پویانمایی و تعامل در آن گنجانده شده است).
      8) کلاس برخط: به کلاسی اطلاق می‌شود که به‌ صورت همزمان با حضور دانشجویان در بستر شبکه در زمان معین شروع و خاتمه می یابد.
      9) خدمات آموزش الکترونیکی: به مجموعه خدماتی اطلاق می‌شود که مدرس و دانشجو در راستای یادگیری ترکیبی از آن استفاده می‌کنند که اهم آن به‌ قرار زیر است:
      •    برقراری ارتباطات برخط مدرسین دانشگاه با مدرسین سایر دانشگاه‌های کشور و دنیا؛
      •    به اشتراک‌ گذاری منابع، فایل‌های درسی، كتاب الكترونیكی (محتوای الکترونیکی) بین مدرس و دانشجو؛
      •    تبادل تمرینات، تکالیف و گزارش های درسی و پایان‌نامه از طریق سیستم آموزش الکترونیکی؛
      •    برگزاری آزمون‌ها به‌ صورت الكترونیكی؛
      •    استفاده از تالارهای گفتگو و بحث و تبادل‌ نظر بین مدرس و دانشجو؛
      •    گفتگوی برخط بین مدرس و دانشجویان
       

      ثبت نظر
    • ماده 3 : مقررات آموزشی برگزاری آموزش های ترکیبی

      1) آموزش ترکیبی در تمام مقاطع، در تمام نیمسال‌های تحصیلی و تابستان قابل‌ اجرا است.
      2) صرفاً دروس نظری یا آن بخش از دروسی که ماهیت عملی، کارگاهی یا آموزشی در عرصه کارآموزی و کارورزی را ندارند، شامل شود. آموزش بخش نظری دروس عملی به‌ صورت الکترونیکی، تنها در صورت برگزاری دوره عملی درس به‌ صورت حضوری، مجاز است.
      3) بخش عملی برخی از دروس کامپیوتری و فناوری اطلاعات که قابلیت ارائه به روش الکترونیکی دارند را می‌توان به روش ترکیبی ارائه کرد.
      4) برگزاری اولین و آخرین جلسه تمامی کلاس‌ها در سطح دانشگاه به ‌روش الکترونیکی ممنوع است.
      5) حداکثر 75 درصد از کل ساعات آموزشی هر درس نظری پایه یا تخصصی دارای شرایط لازم در دوره‌ها می‌تواند صرفاً با مصوبه شورای آموزشی دانشکده ذیربط به‌ صورت الکترونیکی ارائه شود. چنانچه مدرس مسئول درس متقاضی ارائه حجم بیشتری از درس به‌ صورت الکترونیکی باشد، بایستی موضوع برای اجرا در هر نیمسال تحصیلی پس از تأیید در شورای آموزشی دانشکده به تصویب شورای آموزشی دانشگاه برسد.
      6) ارائه درس "الکترونیکی مکمل" نیاز به تأیید هیچ شورایی ندارد و فقط براساس درخواست مدرس بستر آموزش الکترونیکی توسط مدیر سامانه آموزش الکترونیکی در اختیار او قرار می‌گیرد.
      7) برای اطمینان از انطباق هویت پاسخ‌ دهنده به سؤالات با هویت دانشجو لازم است آزمون‌ پایان نیمسال تحصیلی دروس ترکیبی به‌ صورت حضوری انجام گیرد.
      8) ارزیابی نهایی پیشرفت تحصیلی دانشجو در درس ترکیبی براساس میزان مشارکت در کلاس‌های حضوری، فعالیت در سامانه آموزش الکترونیکی، انجام تکالیف و پروژه‌های درسی و نتایج امتحانات طول درس و پایانی درس خواهد بود و مدرس هر درس مرجع اصلی ارزیابی دانشجو خواهد بود.
      9) سایر مقررات مربوط به آیین‌نامه و دستورالعمل‌های دوره‌های تحصیلی در آموزش دروس الکترونیکی و ترکیبی جاری خواهد بود.
       

      ثبت نظر
    • ماده 4 : استانداردهای آموزشی ارائه دروس ترکیبی

      در راستای نظارت بر سطح کیفی آموزش‌های الکترونیکی و ترکیبی دانشگاه، رعایت استانداردهای ذیل ضروری است:
      1) مدرسین ارائه‌دهنده دروس ترکیبی با شرکت در کارگاه های مرتبط با آموزش الکترونیکی و ترکیبی، شایستگی های حرفه ای مناسب اجرای این نوع آموزش‌‌ها را کسب نمایند.
      2) از بسترهای فراهم در سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی مانند آزمون الکترونیکی، تالارهای گفتگو (فروم)، امکان تعامل ناهمزمان دانشجویان با مدرس و سایر همکلاسی‌ها به نحو مقتضی استفاده شود.
      3) تهیه یا تولید حداقل 20 دقیقه محتوای الکترونیکی چندرسانه ای به ازای هر ساعت آموزش الکترونیکی مبتنی بر سرفصل های درس. مدرس می تواند از محتوای الکترونیکی سایر دانشگاه های سطح یک و دو مشروط به رعایت حق تألیف استفاده نماید.
      4) بارگذاری سایر منابع و محتواهای آموزشی و فعالیت‌های یادگیری جهت ارتقاء کیفیت آموزش های ترکیبی. (در مواردی که منابع آموزشی توسط مدرس تولید نشده است ضروری است مدرس ملاحظات مربوط به‌ حق تألیف محتوا را رعایت نماید).
      5) استفاده از ظرفیت کلاس های برخط برای تدریس و رفع اشکال دانشجویان و همچنین برای توسعه ارتباطات بین الملل و همکاری با اساتید سایر دانشگاه‌های دنیا
      6) پیگیری وضعیت حضور و فعالیت دانشجویان در هفته‌های آموزش الکترونیکی درس از طریق گزارش فعالیت دانشجو در سامانه مدیریت یادگیری
      7) تصویب شناسنامه یا طرح درس در شورای گروه قبل از برگزاری درس (شامل: مقررات مربوط به درس و دانشجو، مسئول (طراح و مدرسین)، هدف‌ها، سرفصل، ساعات و عناوین درس، راهنمای مطالعه، تکالیف، روش ارزیابی پیشرفت تحصیلی و آزمون‌ها).
      8) ارائه اطلاع‌ رسانی‌های لازم در سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی (مانند: زمان جلسات برخط، کلاس‌های حضوری، آزمون‌های برخط و حضوری و زمان‌ بندی‌های ارسال تکلیف)
      9) ارائه حداقل یک تکلیف زمان‌دار در هر درس ترکیبی که دانشجویان در طول نیمسال تحصیلی آن را انجام داده و به مدرس مربوطه تحویل دهند.
      10) رهگیری، فعالیت دانشجویان در دروس ترکیبی در سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی.
      11) ارزیابی درس در پایان هر نیمسال تحصیلی توسط گروه و دانشکده (برخی از مهم‌ ترین شاخص‌های ارزیابی عبارت‌اند از: قابلیت دستیابی، محتوا، چگونگی آزمون). معیار ادامه دروس به روش ترکیبی نتایج حاصل از ارزشیابی مذکور خواهد بود.
      12) بروزرسانی دروس ترکیبی طی دوره 3 ساله توسط مجری درس (مدرس) و تأیید آن توسط گروه آموزشی.
       

      ثبت نظر
    • ماده 5 : امتیازات استفاده از این آموزش ها برای اعضای هیأت علمی

      1) میزان واحد معادل دروس الکترونیکی و ترکیبی جهت اعمال در آموزانه و یا موظف مدرس، همانند دروس متداول (حضوری) خواهد بود.
      2) حق مؤلف/مؤلفان محتوا از محل فروش محتوای الکترونیکی آموزشی در چهارچوب ضوابط مالی دانشگاه محفوظ است.
      3) به تولید محتوای الکترونیکی چندرسانه‌ای تعاملی و ارائه آن در قالب درس ترکیبی با تأیید هیئت ممیزه امتیاز معادل "تدوین کتاب به شیوه گردآوری" اختصاص خواهد گرفت.
      4) به ارائه دروس الکترونیکی، ترکیبی و مکمل و تولید محتوای الکترونیکی در اعتبار ویژه آموزشی پس از طی مراحل قانونی امتیاز تعلق خواهد گرفت.
       

      ثبت نظر
    • ماده 6 : شرح وظایف دانشکده ها

      1) فرهنگ‌ سازی آموزش‌های ترکیبی برای اعضای هیئت‌علمی و دانشجویان
      2) تشکیل کارگروهی حداقل سه‌ نفری و حداکثر هفت نفری تحت عنوان "کارگروه تخصصی آموزش الکترونیکی دانشکده" پیشنهاد می‌شود، ترکیب شورا شامل: معاون آموزشی دانشکده/پردیس، یک مدیر گروه و حداقل یک همکار هیئت علمی صاحب تجربه و علاقه‌مند در حوزه آموزش الکترونیکی باشد.
      3) حمایت مدیران گروه‌های آموزشی از فعالیت‌های اعضاء هیئت‌علمی در راستای توسعه آموزش ترکیبی و در لحاظ نمودن فعالیت اعضاء در ارزشیابی آن ها.
       

      ثبت نظر
    • ماده 7 : تاریخ تصویب و تعداد ماده آیین نامه :

      این آیین‌نامه در 7 ماده و در تاریخ 1398/12/20 در شورای برنامه ریزی و توسعه آموزشی دانشگاه بیرجند تصویب شده است و هرگونه بازنگری و تفسیر برعهده شورای تصویب کننده خواهد بود. این آیین نامه از زمان تصویب قابل اجرا است.

      ثبت نظر